Trong giáo dục hiện đại, kỹ thuật Think Pair Share trở thành phương pháp giảng dạy phổ biến. Còn được gọi là kỹ thuật chia sẻ nhóm đôi, nó giúp tăng cường tương tác, phát triển kỹ năng thảo luận và tư duy phản biện. Kết hợp giữa suy nghĩ cá nhân, trao đổi nhóm nhỏ và chia sẻ toàn lớp, Think Pair Share phù hợp với lớp học truyền thống, đào tạo doanh nghiệp, hội thảo kỹ năng mềm và khóa học trực tuyến. Phương pháp do Frank Lyman khởi xướng năm 1981, nhằm khuyến khích học viên tự do suy nghĩ và trao đổi ý kiến để hiểu biết sâu sắc hơn.
1. Kỹ thuật Think Pair Share là gì? Vì sao được ưa chuộng trong đào tạo hiện đại?
Định nghĩa và nguồn gốc
Kỹ thuật Think Pair Share là một phương pháp giảng dạy, trong đó học viên lần lượt suy nghĩ cá nhân về một câu hỏi hoặc vấn đề rồi sau đó ghép cặp với bạn cùng nhóm để thảo luận, cuối cùng là chia sẻ kết quả với cả lớp. Phương pháp này giúp kích thích tư duy độc lập, nâng cao khả năng hợp tác và kỹ năng giao tiếp. Ban đầu, Frank Lyman giới thiệu kỹ thuật chia sẻ nhóm đôi vào năm 1981 nhằm thúc đẩy sự tương tác tích cực trong lớp học, giảm thiểu tình trạng học viên thụ động, đồng thời tăng khả năng phân tích, phản biện của người học.
Tại sao kỹ thuật Think Pair Share lại được ưa chuộng?
Thành công của Think Pair Share nằm ở việc nó kết hợp các yếu tố then chốt như suy nghĩ độc lập, trao đổi nhóm nhỏ và chia sẻ rộng rãi, từ đó giúp tăng cường sự tham gia của các học viên, kể cả những người ít nói hoặc thiếu tự tin. Các nghiên cứu quốc tế và tại Việt Nam đều chứng minh rằng, so với phương pháp giảng dạy truyền thống, kỹ thuật Think Pair Share giúp cải thiện hiệu quả học tập rõ rệt, tăng khả năng ghi nhớ, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề cũng như tư duy phản biện.
>> Xem thêm các phương pháp học tập:
- 06 phương pháp nâng cao kết quả học tập – Learning Outcomes
- Học tập tự định hướng – Bí quyết phát triển bản thân
- Collaborative learning – Hiệu quả của hợp tác học tập
- Hiểu và ứng dụng hiệu quả – Learning environment trong học tập
2. Quy trình 3 bước Think – Pair – Share: Hướng dẫn thực hiện chi tiết
Để khai thác tối đa hiệu quả của kỹ thuật Think Pair Share, giảng viên hoặc trainer cần nắm vững quy trình gồm ba bước chính: suy nghĩ cá nhân, ghép cặp và chia sẻ nhóm lớn. Quá trình này không chỉ giúp xây dựng khả năng tư duy và phản biện của học viên mà còn góp phần tạo không khí học tập tích cực, thúc đẩy sự tham gia chủ động của từng người.
Bước 1: Suy nghĩ cá nhân (Think)
Trong khoảng thời gian từ 1–3 phút, học viên sẽ tập trung suy nghĩ, trả lời câu hỏi hoặc phân tích nội dung đã được giảng viên đặt ra. Để tạo không khí thuận lợi, giảng viên nên:
- Đặt câu hỏi rõ ràng, xúc tích và liên quan chặt chẽ đến bài học.
- Khuyến khích học viên tự do suy nghĩ, không gây áp lực về tốc độ hoặc số lượng ý kiến.
- Có thể cho học viên viết ra ý kiến để dễ dàng tổng hợp sau này.
Tips:
- Tránh giục học viên trả lời nhanh, thay vào đó khuyến khích họ đưa ra ý kiến cá nhân sâu sắc hơn.
- Có thể đặt câu hỏi mở, kích thích tư duy sáng tạo như “Bạn nghĩ gì về…?” hoặc “Theo bạn, nguyên nhân chính của vấn đề là gì?”.
Bước 2: Ghép cặp thảo luận (Pair)
Sau khi hoàn thành phần suy nghĩ cá nhân, học viên sẽ ghép cặp với một bạn cùng nhóm để thảo luận trong khoảng 3–5 phút. Một số nguyên tắc cần lưu ý:
- Giao nhiệm vụ rõ ràng: mỗi cặp sẽ nghe và chia sẻ ý kiến của nhau, sau đó thống nhất quan điểm hoặc tổng hợp ý tưởng chung.
- Khuyến khích học viên lắng nghe tích cực, đặt câu hỏi hỗ trợ nhau.
- Thời gian để đảm bảo cuộc thảo luận diễn ra hiệu quả, tránh kéo dài gây mất tập trung.
Tips xử lý khó khăn:
- Nếu học viên còn e ngại, giảng viên có thể cung cấp mẫu câu hỏi hoặc hướng dẫn nhỏ để thúc đẩy cuộc trò chuyện.
- Đối với lớp đông, chia thành nhiều nhóm nhỏ hơn để tăng tính tương tác.
Bước 3: Chia sẻ trước lớp lớn (Share)
Trong phần cuối, mỗi cặp hoặc nhóm nhỏ sẽ trình bày kết quả thảo luận của mình trước toàn thể lớp. Điều này giúp học viên:
- Rèn luyện kỹ năng trình bày, tự tin hơn trong giao tiếp.
- Nhận phản hồi từ giảng viên và bạn bè, từ đó điều chỉnh và hoàn thiện ý kiến.
- Củng cố kiến thức qua việc trình bày và lắng nghe ý kiến đa chiều.
Tips kiểm soát không khí lớp học:
- Đặt thời gian giới hạn cho phần chia sẻ để tránh lan man.
- Khích lệ các học viên tích cực, khen thưởng hoặc ghi nhận ý kiến đóng góp tích cực.
- Đảm bảo mọi người đều có cơ hội phát biểu, tránh tình trạng một vài cá nhân chiếm lĩnh toàn bộ thời gian.
Mẫu câu hỏi/kịch bản triển khai
- “Bạn đã suy nghĩ gì về…?”
- “Bạn có thể giải thích rõ hơn về ý kiến của bạn không?”
- “Bạn thấy ý kiến của bạn phù hợp thế nào với ý kiến của bạn kia?”
- “Bạn nghĩ sao về ý kiến của nhóm mình?”
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho từng bước này giúp giảng viên dễ dàng vận dụng vào các tình huống thực tế như giờ học kiến thức, thảo luận nhóm dự án hoặc đào tạo kỹ năng mềm. Tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá các lợi ích cụ thể của kỹ thuật Think Pair Share đối với cả người học và người dạy để thấy rõ giá trị của phương pháp này trong thực tiễn.
3. 15 Lợi ích nổi bật của Think-Pair-Share cho người học và người dạy
Lợi ích của phương pháp **Think Pair Share trong quá trình học tập và giảng dạy* không chỉ dừng lại ở việc giúp học viên, sinh viên tiếp thu kiến thức tốt hơn mà còn góp phần phát triển toàn diện các kỹ năng mềm cần thiết cho cuộc sống và công việc. Dưới đây là hơn 15 lợi ích tiêu biểu của *Think Pair Share, dựa trên các nghiên cứu và trải nghiệm thực tế tại Việt Nam và quốc tế.
1. Tăng cường khả năng tư duy phản biện
Phương pháp này thúc đẩy học viên phải suy nghĩ sâu sắc, phân tích vấn đề một cách khách quan trước khi thảo luận hoặc trình bày. Kết quả là khả năng đánh giá, phản biện và xử lý thông tin của học viên ngày càng được nâng cao rõ rệt.
2. Khuyến khích sự tham gia đều đặn của tất cả học viên
Khác với phương pháp giảng dạy truyền thống, think-pair-share giúp mọi học viên đều có cơ hội phát biểu, tránh tình trạng một số cá nhân chiếm lĩnh toàn bộ thời gian trong lớp. Theo khảo sát tại các trường trung học phổ thông Việt Nam, tỷ lệ học viên tích cực tham gia thảo luận đã tăng lên đáng kể.
3. Phát triển kỹ năng nghe và trình bày
Học viên không chỉ phải lắng nghe ý kiến của bạn bè mà còn phải trình bày rõ ràng, mạch lạc ý kiến của mình. Kỹ năng này đặc biệt quan trọng trong môi trường làm việc hiện đại, nơi đòi hỏi khả năng giao tiếp hiệu quả.
4. Tăng khả năng hợp tác nhóm
Trong quá trình ghép cặp, học viên học cách phối hợp làm việc, chia sẻ ý tưởng, phát huy tinh thần đồng đội. Đây là nền tảng quan trọng của kỹ năng làm việc nhóm trong xã hội ngày nay.
5. Giúp nâng cao ghi nhớ kiến thức
Qua việc thảo luận và trình bày, kiến thức sẽ được củng cố và ghi nhớ lâu hơn. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng học viên nhớ sâu kiến thức gấp 2–3 lần so với phương pháp chỉ đọc hay nghe giảng.
6. Thúc đẩy kỹ năng giải quyết vấn đề sáng tạo
Kết hợp suy nghĩ cá nhân và thảo luận nhóm giúp học viên phát triển khả năng sáng tạo, đưa ra các giải pháp mới mẻ và phù hợp với tình huống thực tế.
7. Giảm cảm giác lo lắng, sợ hãi khi phát biểu trước đám đông
Thông qua các hoạt động nhỏ, học viên dần tự tin hơn trong việc trình bày ý kiến, từ đó giảm bớt tâm lý hoang mang khi phải phát biểu trước đám đông lớn.
8. Thúc đẩy sự phát triển toàn diện của kỹ năng xã hội
Không chỉ kiến thức, think-pair-share còn giúp học viên rèn luyện các kỹ năng mềm như lắng nghe tích cực, phản hồi xây dựng, giải quyết mâu thuẫn một cách chuyên nghiệp.
9. Tạo môi trường học tập tích cực, thân thiện
Mô hình thảo luận nhóm nhỏ giúp loại bỏ tâm lý thụ động, tạo điều kiện cho mọi người cảm thấy thoải mái, an tâm chia sẻ ý kiến cá nhân.
10. Tiết kiệm thời gian giảng dạy và nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức
Thay vì giảng dồn dập, phương pháp này giúp kết hợp giảng dạy và thảo luận, tối ưu hóa thời gian và nâng cao hiệu quả học tập.
11. Góp phần phát triển kỹ năng làm việc nhóm trong môi trường doanh nghiệp
Kỹ năng hợp tác, thảo luận và trình bày của think-pair-share rất phù hợp với yêu cầu tuyển dụng của nhiều doanh nghiệp, giúp học viên dễ dàng thích nghi với môi trường làm việc chuyên nghiệp.
12. Phù hợp với đa dạng môi trường và hình thức đào tạo
Dù là lớp học truyền thống, học online hoặc đào tạo kết hợp, Think Pair Share đều có thể được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp và đem lại hiệu quả cao.
13. Đáp ứng nhu cầu cá nhân hóa và đa dạng hóa phương pháp giảng dạy
Giảng viên có thể tùy biến các câu hỏi, hoạt động phù hợp theo trình độ, sở thích của học viên, giúp cá nhân hóa quá trình học tập.
14. Tăng khả năng thích nghi và tự học của người học
Thông qua thảo luận nhóm, học viên học cách tự tìm kiếm, chọn lọc thông tin, từ đó phát triển khả năng tự học, thích nghi tốt hơn trong mọi hoàn cảnh.
15. Nâng cao uy tín và chất lượng giảng dạy của giảng viên
Các nghiên cứu thực tế cho thấy, giảng viên sử dụng kỹ thuật Think Pair Share thường nhận được phản hồi tích cực về khả năng truyền đạt và tạo không khí lớp học sôi nổi, hấp dẫn hơn.
Lời kết
Có thể thấy, kỹ thuật Think Pair Share mang lại nhiều lợi ích vượt trội, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, giúp người học phát triển toàn diện kỹ năng và kiến thức. Chính vì vậy, đây là phương pháp phù hợp, hiệu quả để các nhà giáo dục, giảng viên và trainer áp dụng trong các hoạt động đào tạo của mình. Tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá những thách thức khi triển khai phương pháp này trong thực tế và cách khắc phục hiệu quả.
